تذهیب در فرهنگ فارسی تعریف دقیقی ندارد. در لغت نامه ها ، تذهیب به معنی طلا کاری می باشد ، هنر کتاب آرائی متعلق به دوران قبل از اسلام بوده است که می توان از کتاب ارژنگ یا ارتنگ مانی پیامبر نام برد و پیشینه تذهیب به دوران قبل از اسلام یعنی دوران ساسانی می رسد. در قرون اولیه اسلامی ، مکروه بودن نقاشی و بی رغبتی نسبت به نقاشی باعث آن شد که هنرمندان و هنر دوستان به سمت تذهیب روی بیاورند و سپس هنر تذهیب در اختیار حکومتهای اسلامی قرار گرفت که جهت آذین قرآن و به ترتیب استفاده جهت فرامین حاکمان و عقد نامه اشراف و کتب هنری و تاریخی بکار رفت.

قرآن سده های 3 هجری قمری که از قدیمی ترین قرآن های تزئین شده اولیه اسلام می باشد بوسیله مذهبان مشهوری مانند ابن سقطی و استاد محمد آراسته گردید. در قرن 4 تذهیب در قرآن های با خط کوفی و همچنین خطوط دیگری همچون نسخ و ثلث که تحریر گشته بود در شماره صفحات و سر سوره ها و فهرست سوره ها و عدد آیات انجام می گردید.

یکی از زیباترین قرآنهای موجود در موزه آستان قدس رضوی که مربوط به قرون 5 و 6 می باشد به امضاء عثمان بن حسین بن ابوسهل وراق غزنوی می باشد.

در قرون 7 و 8 تذهیب تحول چشمگیری نمود. در زمان ایلخانیان به نهایت کمال ترقی خود در این دوران رسید و در دوره مغول استفاده از لاجورد و رنگهای سبز و قرمز را می توان مشاهده نمود.

تذهیب در دوره تیموری دوره اعتلای خود را طی نمود و از آنجایی که سلاطین تیموری همچون بای سنقر میرزا پسر شاهرخ مشوق هنر کتاب نویسی و کتاب آرائی بودند و از سراسر امپراتوری خود هنرمندان زیادی را در دارالعلم ، دربار و کتابخانه هرات جمع نمودند. هنرمندان همجون سید احمد نقاش ، خواجه علی مصور ، ملاّ علی مذهب ، غیاث الدین مذهب و محبعلی تبریزی از جمله آن هنرمندان می باشند. دوره پیشرفت تذهیب تا دوره صفویه ادامه پیدا نمود، یکی از ویژگی های تذهیب در این دوره استفاده از تعداد تقارن بالاتر در اشکال بوده. رنگهای استفاده شده در این دوره طلا ، لاجورد ، شنجرف ، سبز ، زرد و مشکی می باشد. از هنرمندان این دوره می توان از عبدالوهاب شیرازی ، محمود اصفهانی ، مظفر علی تبریزی و محمود مذهب نام برد.
اوج شکوفائی تذهیب

هنرمندان دوران افشار ، زند و قاجار ، با استفاده از اصولی که در دوران تیموری و صفوی پایه گذاری گردید. در این هنر سبک های نوینی آفریدند و اوج شکوفائی تذهیب را می توان در این دوره ها مشاهده نمود. مذهبانی همچون نصرالله امامی اصفهانی ، سید ابدالقاسم مذهب باشی و میرزا علی شیرازی در این دوره زندگی می کردند و در پایان از مذهبان دوره پهلوی می توان از زنده یاد استاد عبدالله باقری و زنده یاد استاد نصرت الله یوسفی نام برد .